4/2009

Artykuły. Dyskusje. Eseje

1. Prof. Franciszek Gołembski - Bez tytułu (wprowadzenie)
2. Arnold Warchał - Odpowiedzialność. Filozoficzno - prawne aspekty zjawiska
3. Wojciech Lewandowski - Poleganie na sobie i obywatelskie nieposłuszeństwo jako formy odpowiedzialności w myśli politycznej amerykańskiego transcendentalizmu
4. Ryszard Hubert Milas - Zaledwie trzy refleksje o odpowiedzialności
5. Edyta Pietrzak - Innowacyjne koncepcje społeczne i odpowiedzialność
6. Karol Chylak - Kto winny? Poszukiwanie „ politycznej czarownicy” na forum parlamentu w początkach II Rzeczypospolitej
7. Aleksandra Hadzińska – Wyrobek - Uchodźcy – odpowiedzialność społeczności międzynarodowej za ochronę uciekinierów
8. Georg Grzyb - Czy wolno kochać zbrodniarkę? Kilka językowo-filozoficznych uwag o odpowiedzialności na przykładzie powieści „Lektor” Benrharda Schlinka
9. Waldemar Basak - Wpływ negatywnych wzorców zachowań współczesnych gwiazd popkultury na rozwój młodzieży licealnej
10. Kamila Lasocińska - Znaczenie odpowiedzialności w biografiach twórczych. Projektowanie własnego życia

Wydarzenia

Konkurs na najlepszą pracę dyplomową na kierunku Politologia Akademii Humanistyczno – Ekonomicznej w Łodzi
publikacja trzech nagrodzonych prac:

• I miejsce Janusz Wiertel, praca pt. Wpływ idei na państwo i jednostkę. W oparciu o koncepcję państwa Platona i Che Guevary
• II miejsce Monika Korczakowska, praca pt. Udział Policji w realizacji zadań zarządzania kryzysowego na przykładzie KomendyMiejskiej Policji w Koninie
• III miejsce Jolanta Car, praca pt. Proces zjednoczenia Korei

Recenzje

1. Edyta Pietrzak - Ulrich Beck, Edgar Grande, Europa kosmopolityczna. Społeczeństwo i polityka w drugiej nowoczesności, przeł. A. Ochocki, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2009, 450 s.
2. Katarzyna Tłuczek, (red naukowy) Wiesław Godzic, - Bauman o popkulturze. Wypisy Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008, 334 s.

1. Arnold Warchał
Odpowiedzialność. Filozoficzno - prawne aspekty zjawiska » »

Wcentrum omawianego zagadnienia stać będzie świadome, a wiec racjonalne poczucie praw i mądrości płynącej z tychże praw. Jest to bez wątpienia myślenie zakorzenione w pojęciu wartości, świecie norm. Oczywiście normy podlegają werbalizacji, staja się dorobkiem myślowym dopiero wtedy gdy przybierają postać językową. Proces kształtowania tek pojętej rzeczywistości zakłada naoczność opisywanych zjawisk. Stosunek między kontemplacja sekwencji poznania a możliwym przewidzeniem związku między poznanym zjawiskiem a jego racjonalizacją jest jednocześnie oceną postrzeganych zjawisk w imieniu pewnych wartości. Nie pozbawiony on jest charakteru refleksji, wynika z procesu rozumienia. Proces wyłaniania znaczeń nie ma zatem lecz jest całkiem realny wobec zjawisk. Z tej tezy wynika szereg dalszych kwestii, przy czym pojecie odpowiedzialności leży raczej w sferze metafizycznej niż epistemologicznej. Odpowiedzialność jest stosunkiem do czegoś w swoim charakterze warunkowanym podmiotowo, jak też wyrazem relacji podmiotowo- przedmiotowych o ile nie wykluczaja one wolnej woli, lub możliwości wyboru. A zatem podstawa pojęcia odpowiedzialności jest wolna wola oraz możliwość dokonania wyboru. Nie sposób także wyłączyć stosunku emocjonalnego i całkowicie subiektywnego z tych relacji. Pojęcie odpowiedzialności zakorzenione jest także w teoriach etycznych, może w swojej istocie zatem poruszać problem stałości i niezmienności zasad.

2. Wojciech Lewandowski
Poleganie na sobie i obywatelskie nieposłuszeństwo jako formy odpowiedzialności w myśli politycznej amerykańskiego transcendentalizmu » »

Pisma amerykańskich transcendentalistów pozwalają na rekonstrukcję dwóch koncepcji dotyczących praktycznych form odpowiedzialności za losy wspólnoty. Jedną z nich jest poleganie na sobie czyli samodzielność w podejmowaniu decyzji podyktowanych własnymi przekonaniami. Druga to obywatelskie nieposłuszeństwo czyli sprzeciw wobec niewłaściwych w sensie moralnym działań władzy. Zarówno poleganie na sobie, jak i obywatelskie nieposłuszeństwo wynikają z wyznawanej przez transcendentalistów koncepcji natury ludzkiej, według której człowiek jest świadomą, dojrzałą istotą zdolną do samodoskonalenia. Artykuł śledzi rozważania transcendentalistów nad obiema formami odpowiedzialności, osadzając je w kontekście młodego amerykańskiego społeczeństwa zbudowanego wysiłkiem jednostek samodzielnych, obdarzonych inicjatywą.

3. Ryszard Hubert Milas
Zaledwie trzy refleksje o odpowiedzialności » »

Zaledwie trzy refleksje o odpowiedzialności, to esej, w którym autor zajmuje swoje stanowisko w tematyce poświęconej zagadnieniu odpowiedzialności. Treść, a w niej osobiste przemyślenia oraz poruszane w eseju kwestie niejednokrotnie jedynie akcentowane stanowią, tym samym rodzaj prowokacji, dzięki której autor ma nadzieję wywołać w czytelniku rodzaj refleksji nad odpowiedzialnością. Odpowiedzialnością, która interpretowana jest z różnych punktów widzenia (chociażby w ujęciu: manipulacja a odpowiedzialność, konflikt wewnętrzny człowieka a odpowiedzialność, czy władza a odpowiedzialność), ale również, a może przede wszystkim ze stanowiska osobistego. Stąd esej jak wskazuje tytuł zawarty jest w trzech częściach. Pierwsza to: Współczesny makiawelizm – wpływ manipulacji na osobowość człowieka. Część druga: W konflikcie z filozofem – Interpretacja Imperatywu Praktycznego Immanuela Kanta. Cześć trzecia to: Rządy ślepca - reminiscencje współczesnych myślicieli z interpretacją współczesnego człowieka. Przyjęta forma eseju uzasadniona jest przywołaniem słów Kazimierza Obuchowskiego dotyczących ‘istnienia koncepcji’, – które żyją, dlatego, iż kolejne pokolenia ludzi dodają do nich swoje doświadczenie zmieniając nieraz formuły odpowiedzi, ale pozostawiają ich sens. Esej zakończony jest podsumowaniem, w którym autor wyjaśnia przyjęty sposób wywodu. Przekazuje on także swoją osobistą refleksję dotyczącą pojmowania odpowiedzialności zwłaszcza w relacjach interpersonalnych.

4. Edyta Pietrzak
Innowacyjne koncepcje społeczne i odpowiedzialność » »

Artykuł podejmuje kwestie innowacyjności w koncepcjach społecznych. Odnosi się do pojęć innowacji, alternatywy i podmiotowości w sferze publicznej oraz struktury społecznej i społeczeństwa obywatelskiego, które jest przejawem aktywności społecznej prowadzącej do wszelkich innowacji. Przedstawia także tematykę globalizacji wpływającej na niespotykane dotychczas zmiany w sferze społeczno- politycznej. Wszystkie te koncepcje zestawione są z pojęciem odpowiedzialności, bez której jak się wydaje są one tylko propozycjami formalnymi i wnoszącymi niewiele nowego.

5. Aleksandra Hadzińska – Wyrobek
Uchodźcy – odpowiedzialność społeczności międzynarodowej za ochronę uciekinierów » »

Artykuł stanowi analizę zagadnienia uchodźstwa na początku XXI wieku pod kątem odpowiedzialności społeczności międzynarodowej za losy uciekinierów. Na jego początku znajdujemy omówienie zasad nadawania oraz pozbawiania statusu uchodźcy zgodnie z konwencją genewską z 1951 r. oraz protokołem nowojorskim z 1967 r. Autorka opisała kontrowersje dotyczące zarówno samego definiowania pojęcia uchodźcy, jak i przepisów regulujący przyznawanie statusu uchodźcy. Omówione zostały zagadnienia, które stanowią nowe zjawiska w temacie międzynarodowego uchodźstwa: uchodźstwo wewnętrzne (uciekinierzy nie opuszczają granic swojej ojczyzny) oraz uchodźstwo klimatyczne (uchodźstwo spowodowane jest zmianami klimatycznymi – znikanie wysp, itp.). Ostatnia część pracy stanowi analizę problemów państw przyjmujących uchodźców. Przeanalizowano przyczyny niechętnego wpuszczania przez państwa europejskie uciekinierów na swoje terytoria oraz sposoby walki z nielegalną emigracją. Autorka wskazuje także, jej zdaniem, najskuteczniejsze sposoby walki z uchodźstwem na świecie. Przedstawiono powody, dla których społeczność międzynarodowa, której częścią jest także Polska, winna poczuwać się do odpowiedzialności za losy osób, które czują się zagrożone w swoich ojczyznach.

6. Georg Grzyb
Czy wolno kochać zbrodniarkę? Kilka językowo-filozoficznych uwag o odpowiedzialności na przykładzie powieści „Lektor” Benrharda Schlinka » »

Punktem wyjścia jest pytanie, co oznacza słowo „odpowiedzialność”. Etymologia tego słowa uczy nas, że „odpowiedzialność” oznacza pewną sytuację komunikatywną. Na podstawie analizy problemu odpowiedzialności w powieści „Lektor” Bernharda Schlinka podjęta jest próba bliższego określenia sytuacji, w których można mówić odpowiedzialności.

7. Waldemar Basak
Wpływ negatywnych wzorców zachowań współczesnych gwiazd popkultury na rozwój młodzieży licealnej » »

Żyjemy w czasach które charakteryzują się dużym dynamizmem zmian obserwowanych właściwie w każdym aspekcie życia jednostki. Gwałtowny postęp technologiczny, sekularyzacja, gospodarka wolnorynkowa oraz konsumpcjonizm modyfikują sposób spostrzegania świata. Zmieniają się wartości, cele i ideały do których dążymy, jak również sposoby dzięki którym je osiągamy. Niebagatelny wpływ na taki stan rzeczy mają procesy globalizacji, które implikują potrzebę wypracowania nowych wzorców zachowań koniecznych dla prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie. Massmedia, które stały się ośrodkiem wiedzy, mądrości życiowej i doświadczenia, ukazują nam jak mamy się zachować w poszczególnych sytuacjach, podpowiadają co zrobić aby osiągnąć zamierzony cel. Lansują również nowy wizerunek człowieka – atrakcyjnego, pewnego siebie, młodego "obywatela świata". Przedmiotem badań było sprawdzenie, czy negatywne wzorce zachowań, lansowane przez współczesne gwiazdy popkultury, mają odzwierciedlenie w zachowaniach współczesnej młodzieży oraz w jakim stopniu młodzi ludzie powielają te zachowania i czy mają świadomość ich patologii. Za teren badań przyjęto VIII Liceum Ogólnokształcące przy Zespole Szkół Technicznych w Tarnowie - Mościcach. Badania przeprowadzone zostały w kwietniu 2009 r. Badaniem objęto 119 respondentów – 109 uczniów liceum ogólnokształcącego oraz 10 nauczycieli – wychowawców i nauczycieli przedmiotowych badanej młodzieży. Podsumowując rozważania na temat naśladowania negatywnych zachowań idoli przez współczesną młodzież należy zaznaczyć, że nie można pozostać obojętnym wobec uniwersalizacji tego zjawiska. Nie jest to łatwe, szczególnie w dobie upadku dotychczasowych autorytetów. Duża odpowiedzialność w tej kwestii spoczywa zarówno na rodzicach jak i nauczycielach młodzieży. Jednak bez wsparcia całego środowiska proces ten nie zostanie powstrzymany.

8. Kamila Lasocińska
Znaczenie odpowiedzialności w biografiach twórczych. Projektowanie własnego życia » »

Artykuł porusza tematykę przemian życia we współczesnym świecie, kiedy pewne wzory życia stają się nieaktualne i nieadekwatne do wymogów codzienności. Odnosi się do wyników badań biograficznych przeprowadzonych wśród absolwentów Akademii Sztuk Pięknych, które ukazały specyfikę życia kształtowanego poza schematem. Analizy wywiadów pomogły zrozumieć potrzebę tworzenia indywidualnego projektu życia i brania odpowiedzialności za własną karierę i sukcesy życiowe. Taka sytuacja wymaga podejmowania nowych wyzwań, ale także wiąże się z różnymi dylematami, paradoksami i przechodzeniem kryzysów. Historie życia badanych nazwano „biografiami twórczymi”, gdyż w realizacji zadań życiowych szczególne znaczenie miały dla nich doświadczenia związane z twórczością. Odpowiedzialność w biografiach twórczych dotyczyła kształtowania własnej tożsamości, kolejnym ważnym zadaniem było określenie swoich związków z otoczeniem i budowanie poczucia wspólnoty z innymi. Ostatnie ważne wyzwanie życiowe wiązało się z doświadczaniem życiowego przełomu, który stanowił często punkt zwrotny ich biografii. Analizowane historie życia ukazały możliwości życia kształtowanego samodzielnie przez osobę, ale również ujawniły trudności i problemy związane z odpowiedzialnością za projekt życia. Wynikające z nich konkluzje odnosimy do sytuacji współczesnego człowieka, który coraz bardziej musi sam decydować o wyborach życiowych, nie będąc pewien ich rezultatów i nie wiedząc, czy osiągnie zamierzony sukces żyjąc w coraz bardziej zmiennym świecie.