14/2019
Spis treści - streszcznie:
Civitas Hominibus nr XIV
Od redakcji
Edyta Pietrzak
ARTYKUŁY – DYSKUSJE – ESEJE
Anna Sikora
Pusty tron władzy, czyli o dylematach władzy ludu w demokracjach
Streszczenie: W ostatnich latach politycy coraz częściej odwołują się do woli suwerena, jako do motywatora podejmowania decyzji. W artykule zostanie podniesiona kwestia wątpliwości kryjących się za zasadą reprezentacji – naczelną zasadą demokracji. To właśnie dzięki reprezentantom lud sprawuje władze w państwach demokratycznych. I jak głoszą populiści, system trzeba zmienić, by przywrócić ludowi głos. Zostaną również poruszone kwestie realności takiego rozwiązania. Wybrani reprezentanci są jednocześnie podlegli ludowi, jak i rządzą nim. Wywołuje to pytania o zakres władzy, jaką mają rządzący. Gdzie powinna kończyć się władza ludu oraz w jakich okolicznościach rządzący powinni wiedzieć lepiej niż vox populi? Zwłaszcza że współcześnie powstaje coraz więcej nisz, do których suwerenny lud nie ma dostępu.
Słowa kluczowe: reprezentacja, lud, demokracja
Anna Fligiel
Shmuel N. Eisenstadt w nowej odsłonie. Wokół książki Varieties of Multiple Modernities. New Research Design
Streszczenie: Badania nad myślą Shmuela N. Eisenstadta (1923–2010) oraz te kontynuujące i rozwijające jego dziedzictwo nieustannie przybierają na sile i to w najrozmaitszych zakątkach świata. Fakt ten nie może dziwić, skoro rezultaty jego własnych obszernych badań uznawane są zazwyczaj za jeden z najważniejszych i najoryginalniejszych produktów w dziedzinie socjologii, filozofii cywilizacji, filozofii kultury, filozofii polityki i społeczeństwa drugiej połowy XX i początku XXI wieku. Wskazane przesłanki skłoniły mnie do napisania tekstu, który z założenia jest artykułem przeglądowym, tj. krytyczną prezentacją kilku istotnych wątków jednej z nowszych książek pisanych z perspektywy teorii Shmuela N. Eisenstadta, zatytułowanej Varieties of multiple modernities. New Research Design (dalej: Varieties).
Książka stanowi bardzo ważny wkład do dorobku badań nad myślą izraelskiego socjologa, zarazem znacznie przekraczającą jego dziedzictwo. Jej autorzy podjęli próbę stawienia czoła najbardziej aktualnym zagadnieniom i wydarzeniom otaczającego nas świata. To, czy narzędzia, jakie dostarcza Eisenstadt, pomagają w tego typu przedsięwzięciach pozostawiam już opinii czytelnika Varieties. Książka, jako wynik projektu interdyscyplinarnego, stanowi zapewne ogromne źródło wiedzy, stąd może być inspiracją dla reprezentantów różnych dyscyplin.
Słowa kluczowe: Shmuel N. Eisenstadt, Prayer G., zwielokrotnione nowoczesności, studia globalne, koncepcja niedookreślenia, transglobalność, transnacjonalizm
Waldemar Mańkowski
Polityka gospodarcza jako działanie państwa na tle globalnych zmian
Streszczenie: Na tle dynamicznych globalnych zmian społecznych, a także zmian w środowisku biogeograficznym, jedną z ważnych ról państwa jest jego działanie jako regulatora życia gospodarczego. Polityka gospodarcza jest narzędziem państwa w tej dziedzinie. Celem artykułu jest przedstawienie jednego z modeli polityki gospodarczej - polityki społecznej gospodarki rynkowej na, tle powstawania nowej rzeczywistości pierwszej połowy XXI wieku.
Słowa kluczowe: zmiany społeczne, działanie państwa, polityka gospodarcza
Robert Krzemień
Patriotyzm ekonomiczny - droga do wzmocnienia gospodarki, czy droga donikąd?
Streszczenie: W polskim społeczeństwie, po okresie fascynacji zagranicą, odradzają się postawy patriotyczne. Patriotyzm ten przybiera różne formy, a jedną z nich staje się patriotyzm gospodarczy. Często sprowadza się go wyłącznie do etnocentryzmu konsumenckiego, ale musi on mieć szerszy wymiar. Powinien dotyczyć postaw nie tylko reprezentowanych przez konsumentów, ale również przez przedsiębiorców. Nie może jednak przybierać postaci ekonomicznego szowinizmu.
Słowa kluczowe: nacjonalizm, szowinizm, patriotyzm, patriotyzm ekonomiczny
Weronika Wojtanowska
O możliwości zastosowania Nagelowskiej typologii racji do działania we współczesnej etyce cnót
Streszczenie: W artykule podejmuję próbę wzięcia udziału w dyskusji odbywającej się w ramach współczesnej etyki cnót. Przedstawiam jeden z głównych problemów związanych z procesem kształtowania cnót i argumentuję, że większe zbliżenie etyki cnót do modelu niedyrektywnego pozwoliłoby zmniejszyć adekwatność zarzutów wysuwanych wobec stosowanych metod i mechanizmów wykorzystywanych w procesie kształtowania charakteru. Jako jeden z możliwych sposobów zbliżenia etyki cnót do modelu niedyrektywnego wskazuję uwzględnienie zagadnienia Nagelowskiej typologii racji do działania.
Słowa kluczowe: etyka cnót, wychowanie, racje do działania, Thomas Nagel, pluralizm etyczny
MISCELLANEA
PRACE STUDENCKIE
Galyna Biletska
Analisys of support levels of fair-right political parties in Sweden and France caused by political/economic trigger of migration
Faina Nakanechnaya
Meaning of borders in post-soviet countries (on the example of Belarus and its neighboring countries)
Sonia Rojeska
Gender imbalance in Polish political landscape supported by mainstream media discourse in Poland
Magdalena Wojtas
Aspects of European Union climate policy in the context of the opportunities offered by the building sector - innovation in action
RECENZJE
Marta Miedzińska
Instytucje ombudsmana w państwach anglosaskich: studium porównawcze, pod red. P. Mikulego
Edyta Pietrzak
Joanna Sośnicka ed. Engineer with a Humanist’s Soul. Humanistic Issues of Technological World